Ticaret Bakanlığı piyasa bozucu eylemlere ceza yağdırdı

Ticaret Bakanlığı’na göre, iç piyasayı ve tüketici haklarını korumak için çeşitli sektörlerde yoğun denetimler yürütülmekte ve gerekli hukuki ve idari tedbirler alınmaktadır.

Motorlu kara taşıtları piyasasında наблюдаемая çarpıcı fiyat artışları ve stokçuluk sorununu çözmek için, “6 ay – 6 bin kilometre” düzenlemesi 16 Ağustos 2022’de yürürlüğe girmiş ve 1 Ocak 2025’e kadar uzatılmıştır. Bu düzenleme kapsamında, ikinci el otomobil satışlarında adil olmayan fiyat artışlarının ve stokçuluğun önlenmesi hedeflenmektedir.

Bakanlık, bu kapsamda bugüne kadar 52 milyon TL, son bir yılda otomobil yetkili bayileri ve oto galerilerine yaklaşık 17 milyon TL idari para cezası uygulamıştır. Motosikletler de aynı düzenlemelere tabi tutulmuştur.

İkinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde ilan edilmesi de kısıtlanmıştır. Bu düzenlemeye aykırı hareket edenlere son bir yılda yaklaşık 90 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.

Yetkili bayilerin tüketicilerin sıfır araçlara erişimini zorlaştırmaları da yasaklanmıştır. Bu yasağa aykırı faaliyet gösteren yetkili bayilere, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu eliyle yaklaşık 294 milyon TL, son bir yılda ise yaklaşık 219 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır. Bu bayilerin ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgeleri iptal edilmiş ve bu işletmelerin 1 yıl süreyle ikinci el araç ticareti yapmaları engellenmiştir.

Bakanlık, deprem felaketinden sonra gayrimenkul sektöründe görülen spekülatif fiyat artışlarını önlemek ve adil, rekabetçi ve istikrarlı bir piyasa yapısını yeniden tesis etmek için çalışmaktadır. Bu kapsamda, konut ilan fiyatlarında fahiş artış yapan ve piyasayı bozan emlak işletmelerine son bir yıl içinde yaklaşık 89 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.

Yetki belgesi olmadan faaliyet gösteren otomotiv, emlak ve kuyum sektörü işletmelerine de uygulama başladığı an itibarıyla yaklaşık 75 milyon TL, son bir yılda ise yaklaşık 72 milyon TL idari para ceza kesilmiştir.

Bakanlık, 81 ilde fahiş fiyat artışları kapsamında denetimler yapmaktadır. 2023 yılı Temmuz ayından bugüne 81 ilde 36.059 işletme ve 261.653 ürün denetlenmiştir. Yapılan denetimler sonucunda Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından bugüne kadar 286 milyon TL, son bir yılda fahiş fiyat artışından 155 milyon TL idari para cezası kararı verilmiştir.

Bakanlık, gıda sektörü başta olmak üzere fahiş fiyat artışlarından dolayı bugüne kadar 286 milyon TL, stokçuluk faaliyetleri için 294 milyon TL olmak üzere otomotiv sektörüne 457 milyon TL, emlak sektörüne 121 milyon TL, kuyum sektörüne 25 milyon TL olmak üzere toplamda yaklaşık 889 milyon TL idari para cezası uygulamıştır.

29 Mayıs 2024 tarihinde yürürlüğe giren “Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile fahiş fiyat ve stokçuluk cezaları artırılmıştır. Fahiş fiyat fiiline karşı üst sınır 1 milyon TL’ye, stokçuluk fiiline karşı üst sınır ise 12 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Bir takvim yılında en az 3 kez stokçuluk yapanların iş yerlerinin 6 güne kadar kapatılması da mümkün hale getirilmiştir.

Bakanlık, adil rekabeti korumak ve istikrarlı bir piyasa ortamı sağlamak için idari düzenlemeler ve denetimler uygulamaktadır. Bu denetimler, vatandaşların manipülatif ve bilinçli fahiş fiyat artışlarından etkilenmemesini amaçlamaktadır. Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda ilave tedbirler almaktan çekinmeyecektir.